Afrika kökenli Amerikalıların tarihi olmadan bir Amerikan tarihi ve kültüründen söz edilemez.
Her Şubat ayında ABD, ulusunun şekillenmesinde rolü büyük olan Afrikalı Amerikalıların ulusa ve kültürlerine katkılarını ve fedakarlıklarını onurlandırmak için “Black History Month”u kutluyor.
Tarihinin silinmez bir parçası olan, zengin kültürel mirası, yaşadığı acıları ve özgürlük mücadeleleri ile Afro-Amerikalıları saygıyla anıyoruz.
Tarihe yön vermiş aktivist kadınları ve günümüzün mücadele alanlarındaki Afro-Amerikalı kadınları sizin için derledik ki, her birini ismi ve başarısıyla anarak onurlandıralım.
Keyifli Okumalar…
AYRIMCI YASALARI, POLİS BARİKATINI, YOKSULLUĞU, CAM TAVANLARI DELİP GEÇEN ÖNCÜ SİYAH KADINLAR:
- Mary McLeod Bethune, politik aktivist, küçük ‘siyahi’ çocukların başarılı olmasının zor olduğunu biliyordu. Daytona Kız Eğitim ve Endüstri Enstitüsü'nü kurdu.
-Claudette Colvin, Rosa Parks gibi koltuğundan kalkmayı reddeden ilk aktivistlerden ve yasalara meydan okuduğunda henüz sadece 15 yaşındaydı.
-Madam C.J. Walker, kendi kendini yetiştirmiş ilk Amerikalı kadın milyonerlerden biri olarak kabul ediliyor. Siyah kadınları düşünerek saç bakımı çözümleri ve ilaçları yarattı ve kapı kapı dolaşarak sattı.
-Lyda D. Newman, 1898'de ilk sentetik saç fırçası olan buluşu için bir patent aldı. Buluşundan önce fırçalar, yaban domuzu gibi hayvan kılı kullanıyordu. Buluşu, uzun bukleleri fırçalamayı daha hijyenik bir süreç haline getirdi.
-Ruby Bridges’in aktivizmi henüz altı yaşında başladı. 1960 yılında, Güney'de tamamen beyaz bir ilkokula ırksal olarak entegre olan ilk ‘siyah’ çocuktu.
- Fannie Lou Hamer, Mississippi'den Afrikalı Amerikalıların oy kullanma hakkı için savaştı; Güney'de ırk ayrımcılığına ve seçmenlerin şiddetle bastırılmasına karşı mücadele etti. Aynı zamanda Mississippi Özgürlük Demokrat Partisi'nin kurucularından biriydi.
- Marsha P. Johnson, New York'un LGBTQ topluluğu tarafından polis vahşetine karşı 1969'da yapılan bir ayaklanma olan Stonewall Inn isyanlarına katılımıyla tanınan Siyah bir trans kadın ve aktivistti.
İlk tuğlayı kimin attığının gerçek kimliği hala tartışmalı, ancak bazıları Johnson'ı bunu yapan kişi olarak görüyor.
- Audre Lorde, lezbiyen, siyah, kadın şair. Lorde'un kimliği, kadınların, Siyahların ve LGBTQ topluluğunun mücadeleleri hakkındaki konuşmalarını ve yazılarını şekillendirdi.
- Shirley Chisholm, Chisholm, 1968'de Kongre'ye seçilen ilk Siyah kadın olarak tarihe geçti. Erken yaş eğitimi ve çocuk refahı politikalarını savundu.
- Mae Jemison, 1992'de uzay mekiği Endeavour ile uzaya uçan ilk Siyah kadın oldu. Aynı zamanda 1987'de astronot eğitim programına kabul edilen ilk Siyah kadındı.
- Octavia Butler, ödüllü yazar. Genius grant (dahi hibe olarak da bilinen) MacArthur bursunu kazanan ilk bilim kurgu yazarıydı. Trump'tan neredeyse 20 yıl önce Reagan'ın 1980 kampanya mesajından yola çıkarak "Amerika'yı Yeniden Büyük Yapalım" sloganını distopik romanında kullanmıştı.
- Ella Baker, siyah kadınlar için kadın haklarını ve yoksul insanlar için ekonomik adaleti destekleyen kuruluşlarla çalıştı. 1940'ta Ulusal Renkli İnsanların Gelişimi Derneği'nin (NAACP) saha sekreteri oldu.
- Sadie Alexander. ABD'deki ilk siyah kadın ekonomist. Avukat ve sivil haklar savunucusu. Özellikle Siyah kadınlar olmak üzere marjinal gruplar için medeni hakları savundu ve onları zorunlu kılmayı reddeden kurumları ve statükoyu değiştirmeye odaklandı.
-Pauli Murray, Howard Üniversitesi'ndeki hukuk fakültesi sınıfındaki tek kadındı. "Jane Crow" terimini keşfetti ABD’deki ayrımcılık yasalarını etkileyen Devletlerin Irk ve Renk Kanunları kitabını da yazdı.
-Fannie Lou Hamer, 1962'de Hamer, kayıt yaptırmak ve oy kullanmak için Indianola, Mississippi'ye seyahat etmek üzere 17 kişilik bir grup düzenledi. Polis memurları tarafından hedef alındı, işinden kovuldu, mallarının çoğuna el konuldu ve ölüm tehditleriyle karşı karşıya kaldı ama asla pes etmedi.
-Elaine Brown, siyah Kongre gazetesi Harambee için makaleler yazmaya başladı. Kara Panter Partisi'ne katıldı ve 1969'dan 1970'e kadar süren ve bu süreçte 20.000'den fazla California öğrencisini beslediği bildirilen ilk “Çocuklar için Ücretsiz Kahvaltı Programı”nın kurulmasında rol aldı.
-Rosa Parks, Montgomery’de yaşayan, terzilik yapan siyah bir kadındı.1955’te iş çıkışı otobüse bindi ve beyazlara yer verme kuralına uymadı. Rosa Parks’ın mahkemeye çıkarıldığı 5 Aralık günü Montgomery’de yaşayan neredeyse tüm siyahların katıldığı otobüs boykotu eylemi gerçekleştirildi.
-Awa Marie Coll Seck, Senegalli politikacı. Afrika hükümetlerini, özel sektörünü ve bilim insanlarını, pandeminin yükü, beyin göçü ve aşılama konularında kıtanın Batı'ya olan bilimsel bağımlılığını azaltmak için içsel kaynaklar ve çözümler yaratmaya çağırıyor.
-Maya Angelou, ünlü feminizm ve ırkçılık karşıtlığı savunucusu, şair, dansçı, film yapımcısı, televizyon yapımcısı, oyun yazarı, film yönetmeni, aktris, profesör, yazar. Ardında hatırlanacak pek çok harika söz bıraktı.
- Aisha Dabo, kıtanın önde gelen Senagalli kadın aktivistlerinden, Demokrasi Yanlısı Blog Yazarları ve Siber Aktivistler Birliği (AfricTivists) temsilcisi. Kıtadaki kurumların her kademesinde kadınların da aktif rol oynadığına ve sömürge döneminden önce de Afrika kültüründe kadınların önemli bir yeri olduğuna dikkati çekiyor.
-Luisa Harris, Olimpiyatlarda kadın basketbolunda ilk skoru sağlayan sporcu, Wilma Rudolph, olimpiyat Oyunları'nda atletizm dalında üç altın madalya kazanan ilk Amerikalı kadın kısa mesafe koşucusu. Simone Biles ise olimpiyatlarda 4 altın madalya kazanan ilk Amerikalı kadın jimnastikçi. Tenis oyuncusu Naomi Osaka, dünyada en çok kazanan kadın atlet.
-Rihanna, dünyaca sevilen şarkıları ve sahne kariyerinin yanı sıra her cilt tonuna uygun bakım ürünleri çıkartarak güzellik endüstrisine de katıldı. Ella Fitzgerald Grammy Ödülü kazanan ilk kadın sanatçıyken, Beyonce tahtı devraldı, 28 kez Grammy’ye layık görüldü.
-Tarana Burke. #MeToo Hareketinin kurucusu, aktivist. Benzer deneyimlere sahip diğer kadınların kendilerini savunmalarına yardımcı olmak için metoo'yu kullanmaya başladı. Chelsea Vonchaz ise, Happy Period kurucusu. Regl tabusu ve regl yoksulluğuyla mücadele ediyor.
-İsra Hirsi, 19 yaşındaki lise öğrencisi Müslüman siyahi aktivist. US Youth Climate Strake (ABD İklim Mücadelesi) adlı kuruluşun kurucuları arasında yer alıyor.
-Kamala Harris: İlk kadın, ilk siyah ve ilk Asya kökenli Başkan Yardımcısı. Harris, California eyaletinin Oakland kentinde Jamaikalı bir baba ve Hint bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Üniversite eğitimini, ABD'de genellikle Afrika kökenlilerin eğitim kurumu olarak bilinen Howard Üniversitesi'nde tamamladı.
-Emma Clarke, Britanya’nın ilk siyahi kadın futbolcusu. Ekim 2018’de Futbol Federasyonu, Women in Football’un kurucu ortakları Clarke ve Anna Kessel’i anma çağrısında bulundu ve çocukluklarını geçirdikleri evlere mavi birer tabela astırdı. Birleşik Krallık’ta kadın sporculara adanmış yalnızca iki heykel var.